Help mee deze droom waar te maken!
Misschien heb je interesse om mee te denken over de inrichting van onze Energiewinkel en misschien wil je t.z.t. ook wel helpen in de Energiewinkel…
- Daarnaast zijn we op zoek naar handige buurtgenoten die anderen willen helpen bij werkzaamheden m.b.t. het verduurzamen van de woning. Misschien kunnen we een Klusteam Dieren-West realiseren…
- Als je mee wilt doen…mail dan even naar duurzaam@dieren-west.nl
De Droom
De droom is het aantrekkelijke vooruitzicht dat de buurtbewoners in 2033 willen bereiken.
Het is 25 maart 2033, een zonnige lentedag, en ik besluit om een wandeling door Dieren-West te maken. Terwijl ik door de straten loop, valt meteen op hoe levendig en groen de wijk is. De sfeer in de wijk is positief, en de mensen genieten duidelijk van het meewerken aan een betere samenleving. De wijk straalt een gevoel van trots en betrokkenheid uit. Bewoners hebben niet alleen hun eigen huis energiezuiniger en milieuvriendelijker gemaakt, maar uit de duurzame ideeën zijn ook allerlei projecten ontstaan waarbij buurtbewoners elkaar opzoeken en steunen. Deze samenwerking heeft geleid tot een groene, prettige en veilige wijk voor zowel jong als oud.
De verandering van Dieren-West kreeg een nieuwe impuls op 7 december 2023, toen een groep bewoners samen na ging denken over hoe Dieren-West er in 2033 uit zou kunnen zien. Ideeën werden gedeeld, en al snel ontstond het besef dat samenwerking nodig is voor positieve verandering. Overal in de wijk zijn de resultaten te zien van deze samenwerking. De wijk is niet alleen een verzameling huizen, maar een levendige gemeenschap waar bewoners voor elkaar zorgen.
In 2033 is Dieren-West een voorbeeld geworden van wat er mogelijk is wanneer mensen uit een wijk samenkomen met een doel. Het is duidelijk dat de samenwerking met lokale bedrijven en de steun van de gemeente Rheden belangrijk zijn voor het succes van de projecten. Er is een groep mensen ontstaan die samen het geluk en de gezondheid van Dieren-West verbetert. Ik heb er alle vertrouwen in dat Dieren-West ook in de toekomst een prettige wijk zal zijn om te wonen.
Energietransitie: energiezuiniger maken van woningen; groene, lokale energiebronnen; verantwoordelijkheid bij bewoners
De energietransitie is verleden tijd in Dieren-West. In samenwerking met de Wijkklusdienst is elk huis goed geïsoleerd en aangesloten op groene stroom. Bewoners hebben collectieve inkoop van energiebesparende maatregelen en energie geregeld. Op de daken van de huizen zijn groendaken aangelegd en er liggen zonnepanelen. Buurtbatterijen slaan het teveel aan energie op en zorgen voor een betrouwbare stroomvoorziening. Bewoners hebben niet alleen hun eigen huis energiezuiniger en milieuvriendelijker gemaakt, maar hebben ook geholpen met het isoleren van andere woningen en het aanleggen van groendaken op woningen en gebouwen in de buurt. Buurtbewoners komen samen om ervaringen over energiebesparende maatregelen te delen: wat werkt, wat werkt niet, wat kost het en wat levert het op?
Bewoners zijn met elkaar bezig met het groener maken van de gevels. Groene gevels zorgen niet alleen voor isolatie, maar zijn ook een schuilplaats voor dieren. Het is indrukwekkend om te zien hoe bewoners samenwerken aan het verbeteren van hun woning en daarbij gebruik maken van milieuvriendelijke en natuurlijke materialen.
De bewoners zijn verrast door de vele mogelijkheden. Ze hadden nooit gedacht dat ze zo’n positieve invloed konden hebben op hun leefomgeving. Succesvolle projecten, zoals de zonnepanelen boven de parkeerplaats bij de sportvelden, moedigen aan om met nieuwe ideeën te komen en meer projecten te beginnen.
Fijne woonomgeving met veel groen en een veilige straat
Kinderen lachen en spelen. Schoolpleinen zijn omgetoverd tot groene, schaduwrijke plekken waar kinderen kunnen genieten van de natuur en waar ze tijdens het spelen kunnen leren over de natuur en het milieu. Ook de tuinen van de buurtbewoners zijn groen en in de wijk zijn er gezamenlijke moestuinen en pluktuinen die zorgen voor verse groenten en fruit voor de hele buurt.
Op de stoepen zie ik geen auto’s geparkeerd staan. Bewoners hebben ervoor gekozen om iets verder te lopen naar de parkeerplaatsen, zodat de stoepen vrij blijven voor wandelaars en fietsers. Het is een kleine, maar belangrijke, verandering die zorgt voor een fijne woonomgeving. Bewoners houden samen de stoepen en bermen schoon. De geluidsoverlast van auto’s is verminderd, en de straten zijn veiliger voor fietsers en wandelaars.
Buren helpen elkaar met het onderhouden van de tuinen, het groener maken van tuinen (‘Operatie Steenbreek’) en het verlengen van het Bijenlint door de wijk. In de belevingstuin kan iedereen iets leren over de natuur. In de bermen staan van nature in Nederland voorkomend planten en bomen krijgend er de ruimte om te groeien. Regenwater wordt opgevangen om zo de tuinen en bermen van extra water te voorzien. De natuur in de wijk loopt natuurlijk over in de bosrand van de Veluwezoom.
BuurtKlusdienst en delen van materialen
Terwijl ik verder loop, kom ik een groep bewoners tegen die samen werkt aan een klus. Deze bewoners hebben samen een Wijkklusdienst opgericht die ze ‘VoorElkaar’ hebben genoemd. Iedereen in de buurt kan meehelpen met de klussen die ‘VoorElkaar’ doet en ‘VoorElkaar’ doet klussen voor iedereen.’ De buurtbewoners delen het gereedschap en hun kennis en ervaringen. De buurtbewoners zijn trots op wat ze samen bereiken.
Terwijl ik verder loop, zie ik elektrische auto’s en bakfietsen door de wijk rijden. Het delen van auto’s en bakfietsen is een gewoonte geworden in Dieren-West. Een glimlach verschijnt op mijn gezicht als ik zie dat onze aanhanger veelvuldig wordt geleend door de buren. Het laat zien dat het delen van spullen in deze wijk normaal is geworden.
Gezond voedsel dat dichtbij wordt verbouwd of gemaakt
In enkele jaren is in Dieren-West bereikt dat een groot deel van ons voedsel dichtbij wordt verbouwd of gemaakt. Veel mensen zijn aan het werk gegaan, ieder op zijn eigen manier: in gezamenlijk bewerkte moestuinen en voedselbossen, als deelnemer aan de Herenboerderij of als lid van een van de boerderijgroepen die de ‘natuurinclusieve’ boeren in de omgeving helpen. De verse groenten en fruit ‘van het seizoen’ worden niet alleen verkocht in de boerderijwinkels, maar sinds kort ook in de eigen buurtwinkel. Ook de schoolkinderen hebben er voordeel van: zij krijgen elke dag een ‘schoollunch’ en weten waar hun eten vandaan komt.
Iedereen is enthousiast. Niets is leuker dan samen, op een milieuvriendelijke manier, voedsel te verbouwen en het zorgt ervoor dat er minder energie nodig is voor het vervoer van voedsel en de productie van kunstmest. Ook zorgt het ervoor dat er meer verschillende dieren en planten leven.
Betere samenwerking tussen organisaties, gemeente en bewoners
De buurtbewoners zetten zelf de eerste stap voor het verbeteren van de wijk en uit de plannen zijn meerdere buurtorganisaties ontstaan. Samenwerking is het belangrijkste van hun aanpak. De gemeente Rheden is betrokken bij deze groepen actieve bewoners en organisaties en bedrijven uit de buurt doen ook mee.
Een van de enthousiaste organisaties is de woningcorporatie Vivare. Vanaf het begin werkt ze actief mee aan het zorgen voor comfortabele huurwoningen die evenveel energie opwekken als ze gebruiken. Vivare gelooft erin dat energiezuinige woningen voor iedereen veel voordelen hebben en is vastberaden om mee te werken aan de energiebesparende plannen en het groener maken van de wijk.
Een betere samenwerking tussen buurtbewoners, gemeente en organisaties in de wijk zorgt al snel voor zonnepanelen boven de parkeerplaats bij de sportvelden. Dit project is een voorbeeld voor meer projecten in de wijk waarbij energie wordt opgewekt.
Hulp aan elkaar: voor bewoners door bewoners
De wijk ziet er anders uit en er is ook veel veranderd in hoe de buurtbewoners met elkaar omgaan. Buurtbewoners sporten samen, organiseren taalondersteuning en genieten van buurtuitjes. De ouderen en jongeren in de wijk kennen elkaar en spreken elkaar regelmatig, waardoor niemand zich meer eenzaam voelt. Het buurthuis in Dieren-West is waar het gebeurt. Hier kunnen bewoners elkaar ontmoeten, worden gesprekken georganiseerd om te ontdekken wat er allemaal mogelijk is in de wijk en de mensen zijn er vooral van het “doen”.
Buurtbewoners helpen elkaar bij administratie, boodschappen doen en kleine klussen in huis en tuin. Mensen begroeten elkaar op straat en weten elkaar te vinden. Een zorgnetwerk biedt mantelzorgondersteuning, zorgondersteuning en vervoer voor ouderen. Elk jaar worden er activiteiten georganiseerd, zoals een buurtvogel-verwendag, buurtbarbecues, buurtfestivals en buurtmarkten georganiseerd. Hierdoor leren de buurtbewoners elkaar beter kennen en voelen ze zich meer met elkaar verbonden. Iedereen heeft het gevoel erbij te horen en jong en oud genieten samen van de natuur in hun eigen buurt.
De droom van de BuurtKlusdienst
Het is 2033 en door de komst van de BuurtKlusdienst is Dieren-West nog nooit zo fijn geweest om te wonen. In zes jaar tijd hebben vijftien enthousiaste klussers wel 10.000 klussen gedaan bij 1.800 woningen in de wijk. De verandering is indrukwekkend; van geïsoleerde huizen tot buurtbewoners die elkaar weten te vinden voor hulp en contact.
Het hart van Dieren West, ooit gewoon een buurt, is nu een duurzaam, groen, schoon en zelfvoorzienend paradijs genaamd Dieren West. Alle woningen zijn goed geïsoleerd, wat niet alleen bijdraagt aan energie-efficiëntie maar ook aan de samenhorigheid in de wijk. De BuurtKlusdienst heeft niet alleen technische verbeteringen doorgevoerd, maar ook sociale innovaties mogelijk gemaakt.
In het hart van deze verandering staan de mensen die ooit een afstand tot de arbeidsmarkt hadden. Ze veranderen van werkzoekenden tot kundige, zelfverzekerde klussers. Het BuurtKlusdienst-programma biedt training on the job, waarbij het meester-gezel principe wordt toegepast. Stagiaires worden aangemoedigd om samen te werken met ervaren klussers, zowel op technisch als sociaal vlak. Deze aanpak leidt tot een geleidelijke overgang naar betaald werk voor veel mensen.
De klussers zijn niet alleen goed in technische taken, maar ook bekwame verbindende motivators. Ze nemen leerlingen mee, delen hun vakkennis en bouwen een sterke gemeenschap op. Dakisolatie, zonnepanelen leggen, groene daken aanleggen en binnenmuurisolatie zijn nu routineklussen voor deze vakmensen. Het BuurtKlusdienstprogramma is niet alleen een motor voor technische vaardigheden maar ook voor zelfvertrouwen.
De betrokkenheid van de gemeenschap is over de jaren heen enorm gegroeid. Gesprekken en actieve deelname leiden tot een groeiend bewustzijn van duurzaamheid. Alle inwoners van Dieren West werden steeds mee gedreven om fossiel vrij te worden en hun woningen zijn inmiddels een toonbeeld van groen leven. Het programma brengt niet alleen technische vaardigheden, maar ook bewustwording en betrokkenheid bij duurzaamheid.
Partnerschappen zijn essentieel voor het succes van de BuurtKlusdienst. School de Tender, klusbedrijven, lokale installateurs en aannemers, Vivare, de gemeente, bedrijven, scholen als Het Rhedens, welzijnsorganisatie Incluzio en sportclubs werken samen om een netwerk van ondersteuning te bieden. Zelfsturende teams, vergelijkbaar met buurtzorg, komen samen met ervaren klussers en partners om de klussen aan te pakken.
De BuurtKlusdienst werkt ook samen met andere organisaties zoals de Energiebank, die ondersteuning biedt voor energiebesparende voorlichting door energie coaches. 4Noppes, de weggeefwinkel, deelt gereedschap met de gemeenschap en versterkt het gevoel van samenwerking.
De groei van het BuurtKlusdienst-programma heeft niet alleen invloed op de fysieke omgeving van Dieren West, maar ook op de sociale structuur. Mensen in de wijk kennen elkaar nu bij naam, delen hulp en vinden het leuk om het BuurtKlusdienst om hulp te vragen. De vaste kring van kennis en expertise, ondersteund door IT Thuis voor veiligheid en vereenvoudiging, maakt Dieren West niet alleen een duurzame wijk, maar ook een hechte gemeenschap.
De BuurtKlusdienst heeft niet alleen woningen geïsoleerd, maar ook mensen met elkaar verbonden. De klussers, ooit buiten de arbeidsmarkt, zijn nu de ruggengraat van de gemeenschap. Ze zijn niet alleen technisch bekwaam, maar ook meesters in het opbouwen van een warme, ondersteunende gemeenschap.
In 2033 is Dieren West niet alleen een plek om te wonen; het is een thuis, een gemeenschap waarin iedereen zijn rol speelt. De BuurtKlusdienst heeft niet alleen de huizen van Dieren West veranderd, maar ook de levens van de mensen die erin wonen.
Alleen SAMEN maken we deze droom waar!
Vervolg…
Op 7 februari kwamen bewoners opnieuw samen in de Ontmoetingskerk om de reacties van de uitgenodigde vertegenwoordigers van de gemeente, organisaties en bedrijven te vernemen over de hen beschreven “de droom van Dieren West in 2035”, met bijzondere nadruk op de beoogde Wijkklusdienst als middel tegen energiearmoede.
Jeroen Weekenborg, lid van de werkgroep Duurzaam Dieren West, gaf een update over de voortgang, waarbij hij benadrukte dat de focus ligt op het gezamenlijk realiseren van de duurzame droom. Patrick Hoogenbosch, een ervaren wijkbedrijfsondernemer, begeleiden de avond en deelde zijn ervaringen en illustreerde hoe hij, samen met buurtgenoten in het Spijkerkwartier in Arnhem, het BuurtKlusBedrijf oprichtte. Hij onderstreepte het belang van praktische betrokkenheid en groot dromen en klein doen.
De Wijkklusdienst, geïnitieerd als kansrijk beginpunt binnen de energietransitie, concentreert zich op het bieden van door de gemeente gefinancierde energiebesparende maatregelen voor huishoudens die moeite hebben rondt de komen. De energie besparende maatregelen kunnen ook tegen betaling aangeboden worden.
Verschillende stakeholders, waaronder de gemeente Rheden, Incluzio Rheden, Praktijkschool Tender Dieren, Stichting STOER, de Spelerij, en De Veluwse Poort, reageerden positief op de voorgestelde buurtklusdienst. Ze zagen mogelijkheden, maar erkenden ook uitdagingen zoals het vinden van de uitvoerenden, het beperken van de klussen tot niet-gecertificeerd werk, en samenwerken met lokale bedrijven.
De avond demonstreerde een effectief samenwerkingsproces tussen diverse belanghebbenden, gericht op het verwezenlijken van de duurzame ambities van de wijk. De gemeente Rheden identificeerde overeenkomsten met gemeentelijke doelen en benadrukte het belang van inclusiviteit. Incluzio Rheden waardeerde het sociale aspect van de Wijkklusdienst en benadrukte de positieve impact op de financiële gezondheid van huishoudens.
De Tender praktijkschool zag mogelijkheden voor kennisinbreng en stages voor leerlingen, terwijl STOER voor ouderen vroeg of de klusdienst ook voorzieningen kon installeren voor
levensloopbestendig wonen. De Veluwse Poort wil bijdragen aan de bekendheid middels flyers op de bar. Een mooi voorbeeld van `samen komen we verder!`
De avond eindigde met de nadruk op communicatie en bewonersbetrokkenheid, en de oproep om concreet aan de slag te gaan, met inachtneming van bestaande initiatieven, om gezamenlijk de duurzame droom van Dieren West te verwezenlijken. Het enthousiasme van de bewoners culmineerde in het advies om symbolisch met de bakfiets als kleinschalig startpunt met de Wijkklusdienst te beginnen. Lees hier het volledige verslag…